Hà Nội – Nhu cầu về nhà ở xã hội tại Thủ đô hiện nay đang là vấn đề “nóng” thu hút sự quan tâm của nhiều người dân.
Mặc dù điều kiện được hưởng chính sách và thủ tục xác nhận hồ sơ để mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội (NOXH) đã được quy định chặt chẽ, chi tiết và công khai, nhưng không phải ai cũng nắm rõ.
Hàng loạt dự án NOXH đang được triển khai
Theo Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2030 và Kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2025 của TP Hà Nội đã được phê duyệt, Thủ tướng Chính phủ giao Hà Nội hoàn thành chỉ tiêu 100.000 căn hộ đến năm 2030.
Hiện đã có trên 20 dự án nhà ở xã hội được cập nhật vào Kế hoạch phát triển nhà ở TP Hà Nội giai đoạn 2021-2025, dự kiến toàn thành phố sẽ bổ sung khoảng 1.462.000m2 sàn nhà ở, tương đương khoảng 19.730 căn hộ trong giai đoạn sau năm 2025. Tổng diện tích sàn nhà ở xã hội dự kiến lũy kế hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025 là khoảng 1.016.000m2 (tương đương khoảng 16.540 căn hộ); giai đoạn sau 2025 khoảng 6.294.000m2 (tương đương khoảng 91.450 căn hộ).
Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ triển khai nhiều dự án NOXH tại các khu vực có nhu cầu lớn, nhằm đảm bảo đồng bộ với phát triển kinh tế – xã hội của thành phố theo từng giai đoạn. Tiêu biểu như các dự án NOXH Him Lam Phúc Lợi với hơn 3.000 căn hộ do Công ty CP Himlam Thủ đô làm chủ đầu tư, hay dự án NOXH Uy Nỗ Đông Anh với gần 500 căn hộ do Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, dự án NOXH tại Khu đô thị mới Kim Chung do liên danh liên danh Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (Handico) và Tổng Công ty Viglacera làm chủ đầu tư với 1.104 căn hộ…
Mục tiêu là gắn với tốc độ tăng trưởng 8% vào năm 2025 và đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030, theo chủ trương của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố; đồng thời, góp phần phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn, theo định hướng của Chính phủ.
Những quy định cần nắm rõ
Theo quy định tại Điều 76 của Luật Nhà ở năm 2023, những nhóm đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội tại các dự án gồm:
– Người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ.
– Hộ nghèo và cận nghèo ở khu vực đô thị, nông thôn, và các vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, biến đổi khí hậu.
– Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị.
– Công nhân, người lao động trong các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp.
– Lực lượng vũ trang (quân đội, công an), hoạt động cơ yếu.
– Cán bộ, công chức, viên chức hưởng lương ngân sách.
– Người đã trả lại nhà công vụ.
– Người bị thu hồi đất, phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà hoặc đất ở.
– Học sinh, sinh viên (chỉ được thuê nhà trong thời gian học tập).
– Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp được thuê nhà lưu trú công nhân.
Ngoài việc thuộc các nhóm đối tượng nêu trên, để được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH, người dân còn phải đáp ứng các điều kiện về nhà ở và thu nhập theo quy định tại Điều 29 và 30 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ. Bộ Xây dựng cũng đã ban hành Thông tư số 05/2024/TT-BXD ngày 31.7.2024, hướng dẫn chi tiết các biểu mẫu giấy tờ chứng minh đối tượng và điều kiện được hưởng chính sách. Quy định này nhằm đảm bảo sự công bằng, chặt chẽ trong quản lý và phát triển NOXH.
Trước khi tiến hành kinh doanh (bán, cho thuê, cho thuê mua), chủ đầu tư dự án NOXH có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản về tổng số căn hộ dự kiến kinh doanh, thời điểm, địa điểm và hình thức tiếp nhận hồ sơ. Sở Xây dựng Hà Nội sẽ kiểm tra và công bố công khai thông tin này trên Trang/Cổng Thông tin điện tử, để người dân có nhu cầu nộp hồ sơ trực tiếp cho chủ đầu tư. Trình tự xét duyệt, ký hợp đồng được quy định cụ thể tại Điều 38 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP và chịu sự quản lý, kiểm tra chặt chẽ của cơ quan nhà nước nhằm xác định đúng đối tượng, đảm bảo tính minh bạch.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy giá nhà ở thương mại tại Hà Nội đang ở mức rất cao. Nhiều người dân nhận thấy lợi thế đầu tư khi mua nhà ở xã hội do được hưởng chính sách hỗ trợ, giá mua chỉ bằng khoảng 1/3 so với nhà ở thương mại. Do đó, có không ít người tìm mọi cách, nhờ người thân đứng tên hồ sơ để hợp thức hóa điều kiện đăng ký, dù không thực sự có nhu cầu về chỗ ở. Thậm chí, một số trường hợp đứng tên không đủ điều kiện nhưng vẫn thực hiện thủ tục xin xác nhận, tìm cách kết nối với cò mồi, môi giới để làm sai lệch hồ sơ nhằm trục lợi từ chính sách nhân văn của Nhà nước. Hành vi này vi phạm pháp luật, đồng thời tạo áp lực lớn cho chính quyền và chủ đầu tư trong việc xét duyệt hồ sơ.
Qua khảo sát thực tế tại một số dự án, số lượng người dân quan tâm và đăng ký hướng dẫn làm hồ sơ rất lớn. Tuy nhiên, chỉ khoảng 20% trong số đó xin đầy đủ các xác nhận, đáp ứng đủ điều kiện mua, để được hưởng chính sách NOXH. Phần lớn các trường hợp còn lại không nắm rõ quy định, hoặc không xin xác nhận được đầy đủ các hồ sơ, xác nhận sai nội dung trong mẫu theo quy định pháp luật và hơn hết một lượng lớn người dân không thực sự có nhu cầu về nhà ở, mà chỉ nhằm mục đích nhờ người nhà đứng tên để mua đầu tư.
Vì vậy, người dân cần chủ động tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật hiện hành để chuẩn bị hồ sơ đúng và đầy đủ, đảm bảo quyền lợi được mua, thuê mua hoặc thuê NOXH. Đồng thời, cần liên hệ trực tiếp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chủ đầu tư dự án để được hướng dẫn chi tiết, tránh thông qua môi giới trung gian gây rủi ro pháp lý, vi phạm pháp luật và làm méo mó chính sách hỗ trợ nhà ở cho người yếu thế, người thực sự khó khăn.
